Adapun (imam pertama) yang dimuliakan dan disukai ramai kerana apabila dia berkata-kata dan membaca al-Quran, mulutnya akan mengeluarkan bau yang sangat wangi ialah Abu Ruaim Nafi' bin Abd Rahman al-Laitsi. Beliau memilih Madinah al-Munawwarah sebagai tempat tinggalnya (beliau merupakan Imam penduduk Madinah. Dilahirkan di Asfahan pada tahun 68 Hijrah dan meninggal dunia pada tahun 167 Hijrah pada usia 99 tahun).
Dan (perawi Nafi' yang pertama) Abu Musa Isa bin Mina dan beliau digelar dengan nama Qalun (disebabkan bacaannya yang sangat baik dan beliau dilahirkan dalam tahun 120 Hijrah dan meninggal dunia dalam tahun 205 Hijrah pada usia 85 tahun di Madinah).
Kemudian (perawi Nafi' yang kedua) Abu Said Uthman bin Said al-Misri dan beliau digelar dengan nama Warsy (disebabkan sangat putih tubuh badannya dan beliau dilahirkan pada tahun 110 Hijrah dan meninggal dunia pada tahun 197 Hijrah di Mesir pada usia 87 tahun).
Kedua-dua perawi tersebut memperolehi kemuliaan yang tinggi dengan berkat Imam Nafi' dan mereka mempelajari dan mendalami ilmu al-Quran daripadanya secara Musyafahah (mengambil terus bacaan daripadanya tanpa melalui perantaraan lain).
Dan (imam yang kedua) yang berasal dan dilahirkan di Makkah al-Mukarramah ialah Abu Ma'abad Abdullah bin Kathir al-Dari yang masyhur dengan gelaran Ibn Kathir (beliau dilahirkan pada tahun 45 Hijrah dan meninggal dunia pada tahun 120 Hijrah dalam usia 75 tahun)
Beliau merupakan Imam yang sangat berilmu dan memanfaatkan ilmunya kepada penduduk Makkah. Di samping itu, beliau merupakan Imam yang mulia dan sangat dihormati bertepatan dengan kemuliaan tempat tinggalnya iaitu Makkah al-Mukarramah,
(Perawi Ibn Kathir yang pertama) Abu al-Hassan Ahmad bin Muhammad Al-Bazzi (beliau dilahirkan pada tahun 170 Hijrah dan meninggal dunia pada tahun 255 Hijrah di kala usianya 85 tahun di Makkah al-Mukarramah.
Dan (Perawi Ibn Kathir yang kedua) Abu Amru Muhammad bin Abdul Rahman Al-Makhzumi (beliau dilahirkan pada tahun 170 Hijrah dan meninggal dunia pada tahun 291 Hijrah di Makkah pada usianya 76 tahun). Beliau digelar dengan gelaran Qunbul disebabkan kehebatannya tentang ilmu (akan tetapi kedua-dua perawi tersebut tidak mengambil bacaaan terus daripada Ibn Kathir secara Musyafahah, bahkan hanya melalui perantaraan. Al-Bazzi mengambil bacaan daripada al-Qawas daripada Wahab daripada al-Qist. Sementara al-Qist pula mengambil bacaan daripada dua orang guru iaitu Syabal dan Ma'aruf dan kedua-dua guru inilah yang mengambil bacaan daripada imam Ibn Kathir.
Adapun (Imam yang ketiga) yang dinisbahkan kepada keturunan Mazin ialah Zaban bin al-'Ala (beliau dilahirkan di Makkah al-Mukarramah pada tahun 69 Hijrah dan meninggal dunia di Kufah pada tahun 155 Hijrah dalam usia 86 tahun.
Beliau masyur dengan gelaran Abu Amru al-Basri (kerana beliau merupakan salah seorang Imam penduduk Basrah).
Bapanya bernama Al-'Ala bin Ummar al-Mazini.
Abu Amru banyak mengajarkan ilmunya kepada Yahya bin Al-Mubarak yang lebih terkenal dengan nama Yazidi. Ini disebabkan Yahya merupakan guru kepada anaknya.
Maka Yahya memperolehi banyak manfaat dan berkat hasil daripada berbagai-bagai ilmu yang diajarkan oleh Abu Amru al-Basri kepadanya.
Perawi Abu Amru yang pertama ialah Abu Umar Hafs bin Umar al-Duri al-Baghdadi yang masyhur dengan gelaran al-Duri (beliau dilahirkan pada tahun 152 Hijrah dan meninggal dunia pada tahun 246 Hijrah dalam usianya 94 tahun).
Perawi Abu Amru yang kedua ialah Abu Syuib Saleh bin Ziad al-Susi al-Ahwazi yang mashur dengan gelaran al-Susi (beliau meninggal dunia pada tahun 261 Hijrah).
Walaubagaimana pun kedua-dua perawi ini tidak mengambil bacaan terus daripada Abu Amru, bahkan melalui perantaraan Yahya al-Yazidi dan beliaulah yang mengambil bacaan terus daripada Abu Amru.
Dan Adapun (Imam yang keempat) yang berasal dari Damsyik Syam ialah Abi Imran Abdullah bin Amir bin Yazid bin Rabi'ah al-Yahsabiy (dikenali Ibn Amir dan beliau dilahirkan pada tahun 19 Hijrah dan meninggal dunia di Damsyik pada tahun 118 Hijrah pada usia 99 tahun).
Beliau telah mengajar kepada orang ramai perkara-perkara yang baik dan ramailah orang yang datang kepadanya untuk mengambil dan mempelajari ilmunya.
Perawi Ibn Amir yang pertama ialah Abu al-Walid Hisyam bin Ummar bin Nasir al-Salami (beliau dilahirkan pada tahun 154 Hijrah dan meninggal dunia di Damsyik pada tahun 246 Hijrah dalam usia 92 tahun).
Perawi Ibn Amir yang kedua ialah Abu Amru Abdullah bin Ahmad bin Basyir bin Zakwan al-Qarshi, yang lebih masyhur dengan gelaran Ibn Zakwan (beliau dilahirkan pada tahun 173 Hijrah dan meninggal dunia pada tahun 242 Hijrah di Damsyik dan ada pendapat yang mengatakan di Kufah pada usia 69 tahun.
Kedua-dua perawi ini tidak bermusyafahah terus daripada Ibn Amir, bahkan melalui perantaraan. Hisyam mengambil terus daripada 'Araq, manakalah Ibn Zakwan pula mengambil bacaaan daripada Ayub al-Tamimi. Sementara 'Araq dan Ayub pula mengambil bacaan daripada Yahaya al-Zimari dan Ibn Amir.
Dan imam-imam yang berasal dari Kufah yang diibaratkan seperti bulan yang memancarkan sinarannya disebabkan kemasyhurannya. Terdapat tiga imam semuanya,
Imam yang kelima yang berasal dari Kufah ialah Abu Bakr Asim bin Abi al-Najud al-Asadi (beliau meninggal dunia di Kufah dan ada pendapat yang mengatakan di Samawah pada tahun 128 Hijrah).
Dan (perawi Asim yang pertama) Abu Bakar Syu'bah bin 'Aiyash yang masyhur dengan gelaran Ibn 'Aiyash (beliau adalah seorang perawi yang mengatasi saudaranya dari segi kelebihan ilmu dan adab dan beliau dilahirkan pada tahun 94 Hijrah dan meniggal dunia pada tahun 193 Hijrah di Kufah pada usia 99 tahun).
Perawi Asim yang kedua ialah Abu Umar Hafs bin Sulaiman al-Kufi (beliau dilahirkan pada tahun 90 Hijrah dan meninggal dunia di Kufah pada tahun 180 Hijrah pada usia 90 tahun. Bacaan yang diperolehi oleh Hafs lebih Rajih (diterima) dan Dhabit (tepat) jika dibandingkan dengan saudaranya Syu'bah. Adapun kedua-dua perawi ini mengambil bacaan secara Musyafahah daripada Asim tanpa melalui perantaraan yang lain.
Dan (Imam yang keenam yang berasal daripada Kufah) Abu Umarah Hamzah bin Habib al-Ziyat al-Kufi (beliau dilahirkan pada tahun 80 Hijrah dan meninggal dunia di Helwan pada tahun 156 Hijrah pada usia 76 tahun.
Belia sentiasa bersifat dengan sifat terpuji seperti wara', sehinggakan beliau menjadi ikutan pada masa itu. Disamping itu juga, beliau merupakan seorang imam yang sabar dalam mentaati perintah Allah SWT dan menjaughi segala maksiat serta sentiasa membaca al-Quran.
Perawi Hamzah yang pertama ialah Abu Muhammad Khalaf bin Hisyam al-Bazzar (beliau meninggal dunia di Baghdad pada tahun 229 Hijrah).
Perawi Hamzah yang kedua ialah Abu Isa Khallad bin Khalid al-Sairafi (beliau meninggal dunia pada tahun 220 Hijrah)
Kedua-dua perawi ini tidak musyafahah terus daripada Hamzah, akan tetapi melalui perantaraan Abi Isa Salim bin Isa al-Hanafi al-Kufi. Sementara Salim pula mengambil bacaaan daripada Hamzah. Beliau adalah merupakan seorang menpunyai banyak ilmu lagi dipercayai.
Dan Adapun (Imam yang ketujuh yang juga berasal daripada Kufah) Abu al-Hassan Ali bin Hamzah al-Nahwi (beliau dilahirkan pada tahun 119 Hijrah dan meninggal dunia dalam tahun 189 Hijrah di Ranbawiyah ketika dalam perjalanan ke Khurasan bersama Harun al-Rasyid dan ketika itu beliau berusia 70 tahun). Beliau lebih masyhur dengan gelaran al-Kisa'i yang bermaksud 'baju' dan 'kain'.
Beliau digelarkan demikian adalah kerana ketika berihram beliau hanya memakai pakaian tersebut sahaja (tanpa memakai pakaian ihram).
Perawi al-Kisa'i yang pertama ialah Abu al-Harith al-Laith bin Khalid al-Baghdadi (beliau meninggal dunia di Baghdad pada tahun 240 Hijrah)
Dan perawi al-Kisa'i yang kedua ialah Abu Umah Hafs bin Umar al-Duri yang telah lalu disebutkan tentangnya kerana beliau merupakan salah seorang daripada perawi Imam Abu Amru al-Basri (Imam yang ketiga).
Abu Amru al-Mazini dan Ibn Amir al-Yahsabiy merupakan keturunan Arab yang asli.
Sementara baki lima orang Imam lagi adalah merupakan keturunan bukan Arab (A'ajam), di mana sesetengah di kalangan bapa-bapa mereka adalah tergolong daripada golongan hamba-hamba yang dimiliki.
Aku (penyusun) telah menjadikan semua huruf abjad selain huruf waw (و) sebagai rumuz bagi para Qurra' dan susunan sebagaimana mengikut Ulama al-Maghribah seperti berikut:
أبج، دهز، حطي، كلم، نصع، فضق، رست
Setiap seorang Qari iaitu tujuh Imam dan 14 orang perawi ada mempunyai tanda rumuz masing-masing dan susunannya adalah mengikut tertib. Berikut adalah rumuz-rumuz bagi Imam-imam Qurra' dan perawi-perawi mereka:
أبج : Rumuz bagi Nafi' dan dua perawinya iaitu Qalun dan Warsy.
دهز : Rumuz bagi Ibn Kathir dan dua perawinya iaitu al-Bazzi dan Qunbul.
حطي : Rumuz bagi Abu Amru dan dua perawinya iaitu al-Duri dan al-Susi.
كلم : Rumuz bagi Ibn Amir dan dua perawinya iaitu Hisyam dan Ibn Zakwan.
نصع : Rumuz bagi Asim dan dua perawinya iaitu Syu'bah dan Hafs
فضق : Rumuz bagi Hamzah dan dua perawinya iaitu Khalaf dan Khallad.
رست : Rumuz bagi al-Kisa'i dan dua perawinya iaitu Abu Harith dan al-Duri
Setelah selesai disebutkan huruf (iaitu lafaz al-Quran yang menjadi perselisihan), maka disebutkan pula para Qurra' dengan rumuz-rumuz mereka.
Maka apabila telah selesai rumuz-rumuz tersebut, maka didatangkan pula huruf waw (و) sebagai pemisah di antara masalah yang diperselisihkan itu.
Melainkan lafaz-lafaz yang tidak menjadi kesamaran apabila disambungkan.
Maka ketika itu, memadailah lafaz al-Quran tersebut yang menjadi pemisah di antara hukum sekiranya ia benar-benar nyata sebagai lafaz al-Quran.
Ada terdapat banyak tempat yang diulang-ulang huruf atau rumuz Qari sebelumnya. Ini disebabkan perkara-perkara yang mendatang seperti untuk mengelokkan lafaz atau menyempurnakan matan Qasidah, contohnya seperti lafaz [حلا حلا].
Perkara ini tidaklah menjadi satu kesalahan atau satu perkara yang susah kerana tiada berlaku kesamaran padanya.
Dan daripada huruf-huruf abjad itu juga, dijadikan rumuz kumpulan bagi Qurra' tertentu iaitu Huruf Tha "ث", rumuz bagi al-Kufi iaitu Asim, Hamzah dan al-Kisa'i.
Huruf Kha' "خ", rumuz bagi enam orang Qurra' iaitu selain daripada Nafi',
Huruf Zal "ذ", rumuz bagi Ibn Amir al-Syami dan al-Kufi
Huruf Zho "ظ", rumuz bagi al-Kufi dan Ibn Kathir al-Makki
Huruf Ghain "غ", rumuz bagi Abu Amru al-Basri dan al-Kufi.
Huruf Syin "ش", rumuz bagi Hamzah dan al-Kisa'i
Kalimah "صحبة", rumuz bagi Hamzah, al-Kisa'i dan Syu'bah
Kalimah "عم", rumuz bagi Nafi' al-Madani dan Ibn Amir al-Syami
Kalimah "سما", rumuz bagi Nafi', Abu Amru dan Ibn Kathir
Kalimah "حق", rumuz bagi Ibn Kathir al-Makki dan Abu Amru al-Basri.
Kalimah "نفر", rumuz bagi Ibn Kathir, Abu Amru dan Ibn Amir al-Yahsabi.
Kalimah "حرمي", rumuz bagi Ibn Kathir al-Makki dan Nafi' al-Madani.
Kalimah "حصن", rumuz bagi al-Kufi dan Nafi' al-Madani
Apabila didatangkan satu huruf atau kalimah daripada rumuz kumpulan, sama ada ia didatangkan atau selepas rumuz perseorangan.
Maka hendaklah diperhatikan kepada rumuz perseorangan tersebut. Sekiranya tidak mengenai kepada mana-mana Qurra' yang telah disebutkan dalam rumuz kumpulan, maka ia dikira sebagai rumuz. Tetapi sekiranya rumuz perseorangan tersebut telah mengenai kepada mana-mana Qurra' yang telah disebutkan dalam rumuz kumpulan, maka ia tidak dikira sebagai satu rumuz, akan tetapi sebagai lafaz untuk menyempurnakan Bait Qasidah sahaja.
Dan selepas itu akan didatangkan huruf Waw sebagai pemisah.
Semua wajah-wajah Qiraat ada mempunyai lawanan masing-masing dan di sinni akan dinyatakan wajah-wajah tersebut dan lawanannya.
Wajah-wajah qiraat tersebut adalah seperti Mad lawannya ialah Qasr, Ithbat lawannya Hazaf, Fathah lawannya ialah Imalah, Idgham lawannya ialah Izhar.
Dan Hamzah lawannya ialah buang Hamzah, Naqal lawannya ialah kekalkan baris, Ikhtilas lawannya ialah membunyikan barisnya dengan sempurna.
Dan Jazam lawannya ialah Dhammah, Tazkir lawannya ialah Ta'nith, Ghaib lawannya ialah Khitab, Khafif lawannya ialah Tasydid.
Dan Jama' lawannya ialah Mufrad, Tanwin lawannya ialah dibuangkan Tanwin, Tahrik lawannya ialah Sukun. Semua contoh-contoh yang disebutkan adalah berlawanan antara satu sama lain melainkan Jazam lawannya ialah Dhammah. Akan tetapi baris Dhammah pula lawannya bukan Jazam. Begitu juga dengan Tahrik lawannya ialah Sukun, tetapi lawan Sukun tak semestinya Tahrik. Bab ini akan dijelaskan pada bahagian akan datang, Insya Allah.
Sebarang huruf yang disebutkan berbaris/Tahrik, tetapi tidak disebutkan apa barisnya, maka baris yang dimaksudkan di situ ialah Fathah.
Dan pada ketika itu, lawannya ialah Sukun. Sekiranya Sukun tersebut tiada lawannya yang lain selain daripada Fathah dan sekiranya Sukun itu ada lawannya yang lain, maka ianya akan disebut dalam Qasidah.
Terdapat huruf yang mempunyai persamaan yang hampir dan dianggap bersaudara kerana keadaa nya yang berlawanan antara satu sama lain iaitu huruf Nun dan Ya', Sekiranya sesetengah Qurra' membaca dengan huruf Nun, maka bacaan Qurra' yang lain ialah dengan huruf Ya' dan begitulah sebaliknya.
Dan baris yang dianggap bersaudara pula ialah antara Fathah dan Kasrah. Sekiranya sesetengah Qurra' membaca dengan Fathah, maka bacaan Qurra' yang lain pula ialah dengan Kasrah dan begitulah sebaliknya.
Sekiranya disebutkan bahawa sesetengah Qurra itu membaca dengan Dhammah, kemudian tidak disebutkan pula bacaan Qurra' yang lain.
Maka bacaan Qurra' yang lain tersebut ialah dengan Fathah.
Di dalam Qasidah terdapat lafaz yang menunjukkan sama ada Marfu atau lawannya, juga sama ada Muzakkar atau lawannya dan juga sama ada Ghaibah atau lawannya tanpa disebutkan oleh salah satu daripada keduanya,
Oleh itu, sekiranya didatangkan sesuatu kalimah yang tidak ditentukan sama ada kalimah tersebut Marfu' atau Mansub, maka yang dimaksudkan di situ ialah Marfu'. Begitu juga sekiranya didatangkan sesuatu kalimah yang tidak ditentukan sama ada Muzakkar atau Mu'annath, maka yang dikehendaki di situ ialah Muzakkar. Dan begitulah sekiranya didatangkan sesuatu kalimah yang tidak ditentukan sama ada Ghaibah atau Khitab, maka yang dikehendaki di situ ialah Ghaibah.
Rumuz-rumuz berbentuk kalimah yang menunjukkan kepada kumpulan, didatangkan sama ada sebelum lafaz al-Quran atau selepasnya. Adapun rumuz-rumuz berbentuk harfi yang menunjukkan kepada kumpulan pula, keadaannya adalah sama dengan rumuz-rumuz perseorangan iaitu didatangkan lafaz al-Quran dahulu, kumudian barulah didatangkan rumuz tersebut. Tetapi sekiranya rumuz yang berbentuk harfi tersebut berhimpun bersama rumuz yang berbentuk kalimah, maka ia akan didatangkan sama ada sebelum atau selepas lafaz al-Quran.
Kadangkala disebutkan nama Qari atau gelarannya atau keturunannya untuk memudahkan atau menyempurnakan Bait Qasidah tersebut.
Juga untuk menerangkan atau menisbahkan Qari tersebut kepada keturunannya yang mulia dan baik, sama ada daripada keturunan bapanya atau ibunya.
Terdapat sesetengah Qurra' yang mempunyai satu tajuknya yang tersendiri. Ia terdapat dalam bab-bab usul, seperti bab al-Idgham al-Kabir bagi al-Susi dan lain-lain.
Pada ketika itu akan disebutkan nama Qari atau keturunannya tanpa didatangkan rumuznya.
No comments:
Post a Comment